Đặc điểm tự nhiên:
- Dổi là cây rừng mọc tự nhiên, cây thân gỗ cao, ít cành. Thông thường vào tháng 9 đến 11, người dân tộc trên các vùng núi đi nhặt những hạt dổi rụng để bán hoặc trèo cây thu hái lấy những quả vỏ đã chuyển sang màu vàng đem về phơi nắng đến khi quả tự lứt ra (thường từ 1 – 2 ngày) và tách lấy hạt đem phơi nắng đến khi khô.
- Ở Việt Nam gồm 2 loại cây dổi: Một loại lấy gỗ – dổi tẻ và loại lấy hạt là dổi nếp. Dổi tẻ có hạt cứng, mùi hắc nên thường không được dùng làm gia vị. Với loại dổi nếp, hạt nó rất thơm, ngay cả khi phơi khô thì thơm hơn nhiều lần nên được dùng làm gia vị với tên gọi thân quen “Vàng Đen Tây Bắc’’.
- Hạt dổi được dùng làm gia vị cho rất nhiều món ăn, tạo nên một hương vị đặc biệt Tây Bắc như cùng với mắc khén tạo thành gia vị chấm hoặc ướp cho thịt trâu gác bếp, thịt lợn.
- Lợi ích của hạt Dổi:
- Hạt dổi có nhiều lợi ích cho sức khỏe như
- Trị bệnh tiêu hóa
- Theo Dược sĩ Đặng Đình Quyết, hạt dổi được coi là một vị thuốc quý khi có tác dụng quan trọng trong việc điều trị các bệnh về tiêu hoá, xương cốt. Khi ăn kèm hạt dổi chung với các đồ lạnh như tiết canh, ốc, hột vịt lộn sẽ kích thích tiêu hoá và hạn chế tiêu chảy.
- Trị bệnh xương khớp
- Nếu mắc những bệnh về xương như thoái hoá khớp, thoát vị đĩa đệm và gai cột sống thì bạn nên sử dụng hạt dổi để ngâm rượu uống dần.
- Làm gia vị
- Bên cạnh đó, hạt dổi còn dùng làm gia vị để ướp các loại thực phẩm hoặc làm nước chấm thịt heo, thịt trâu cũng sẽ ngon hơn bởi vị cay cay, thơm thơm đặc trưng.
- Hướng dẫn cách dùng hạt dổi
- Hạt dổi muốn dùng làm gia vị chấm thì đầu tiên bạn phải nên nướng và giã chúng.
- Hạt dổi ngon và thơm nhất là khi được nướng, bạn có thể nướng chúng với than củi hoặc bếp ga dưới lửa nhỏ. Bạn chỉ việc dùng đũa gắp và hơ trên than hồng rồi xoay đều tay, khi ngửi thấy thơm và hạt phồng lên là có thể sử dụng được.
- Sau khi nướng hạt dổi xong, bạn lập tức giã ngay khi chúng còn nóng và giòn để có thể tạo ra được loại gia vị hoàn hảo nhất cho những món ăn sắp tới của mình.
- Lưu ý: Hạt dổi được giã càng mịn sẽ càng ngon bạn nha.
- Sau khi giã nhỏ, hạt dổi có thể sử dụng theo 2 cách sau để trở thành gia vị chấm tuyệt vời:
- Chấm khô: Bạn trộn hạt dổi với muối, ớt để chấm với gà, vịt, ngan, nai,….
- Chấm ướt: Bạn giã nhỏ hạt dổi đã giã nhỏ vào chung với nước mắm vào, tương tự như cách làm nước mắm chấm bình thường.
- Có thể thấy rằng hạt dổi chính là thứ gia vị cực kỳ đặc trưng ở vùng núi Tây Bắc, tạo nên hương vị tuyệt vời khó quên cho những món ăn ở nơi đây. Hy vọng với những thông tin trên bạn đã hiểu hơn được về loại gia vị siêu đặc biệt này để có thể thử sử dụng nêm nếm cho bữa ăn gia đình thêm lạ miệng!